Tuesday, September 6, 2016

ប្រាសាទភ្នំជីសូរ

កសាងដោយ
ព្រះបាទសូរិយា​វរ្ម័នទី​១ ពី​គ្រិស្តសករាជ ​១០០២-១០៤៩,
ព្រះបាទ​ធរណិន្ទ្រ​វរ្ម័ន ពីគ្រិស្ត​សករាជ​ ១១០៧-១១១៣,
ព្រះបាទ​សូរិយា​វរ្ម័នទី​២ ពី​គ្រិស្តសករាជ ១១១៣-១១៤៥   
កាលប្រវត្តិ
ប្រាសាទភ្នំជីសូរ​ពី​ដើម​មាន​ឈ្មោះ​ថា ​សុរិយ​បរ​វាត់​ (Soryaparavataជា​ភាសា សំស្ក្រឹត​ដែល​មានន័យថា ភ្នំ​របស់​ព្រះបាទសូរិយា​វរ្ម័នទី​១​ ។​ ​តាម​ឯកសារ​ផ្សេងទៀត ខ្នងភ្នំ​នេះ​មានឈ្មោះ​យោ​គេ​ន្ទ្រា​ល័យ ឯ​ទីតាំង​ភូមិ​ស្រុក​ព័ទ្ធជុំវិញ​មានឈ្មោះ​ថា​យោ​គេ​ន្ទ្រា​បុរៈ ក្រោយមក​បាន​ក្លាយ​ឈ្មោះ បារមី​សូរ ។ លុះដល់​ពេល​ប្រជាពលរដ្ឋ សម័យ​នោះ​គោរព​កោតខ្លាច​អំណាច​ព្រះ​ឥសូរ​កាន់តែ​ច្រើនឡើងៗ ក៏​ក្លាយទៅជា ​ជី​សូរៗ ​រហូតមក ។
ព្រះមហាក្សត្រដែលកសាងប្រាសាទភ្នំជីសូរ 
​    ​ប្រាសាទភ្នំជីសូ​រ កសាងឡើង​ដោយ​មហាក្សត្រ​៣​ព្រះអង្គ គឺ​សូរិយា​វរ្ម័នទី​១ ពី​គ្រិស្តសករាជ ​១០០២-១០៤៩ព្រះបាទ​ធរណិន្ទ្រ​វរ្ម័ន ពីគ្រិស្ត​សករាជ​ ១១០៧-១១១៣ព្រះបាទ​សូរិយា​វរ្ម័នទី​២ ពី​គ្រិស្តសករាជ ១១១៣-១១៤៥ ។ គេ​ដឹង​ប្រវត្តិ​
កសាងរបស់​មហាក្សត្រ​ទាំងនេះ ដោយសារ​ឃើញ​សិលា​ចារិក​៤​ផ្ទាំង​ក្នុង​ប្រាសាទ ដែល​សព្វ​ថៃ្ង​នៅសល់​តែ​មួយ​ផ្ទាំង​ជាប់​ស៊ុម​បណ្ណាល័យ​ខាងជើង ។​
សំណង់​និង​រចនាបថ 
​     ​ប្រាសាទភ្នំជីសូរ​ស្ថិតនៅ​ចន្លោះ​រចនាបថ​ឃ្លាំង និង​បាពួន ពាក់កណ្តាល​ទី​២​នៃ​សតវត្សរ៍​ទី​១១ ។ ប្រាសាទ​នេះ មាន​ថែវ​ព័ទ្ធជុំវិញ សាង​ឡើង​ដោយ​ថ្មបាយក្រៀម​បន្តុប​ពីលើ​គ្នា ។ នៅក្នុង​ថែវ​គឺ​មាន​តួ​ប៉ម​កណ្តាល​មួយ​បណ្ណាល័យ​២តួ​ប៉ម​៤​ដែល​ព័ទ្ធ​ជុំវិញ​តួ​ប៉ម​កណ្តាល ។ សព្វ​ថៃ្ង​តួ​ប៉ម​ទាំង​៤​ខូចខាត​អស់​មួយ ។ តួ​ប៉ម​នីមួយៗ​សុទ្ធតែ​មាន​ការតុបតែង យ៉ាង​ល្អប្រណីត​ឆ្លាក់​ជា​រឿងរ៉ាវ​ផ្សេងៗ​នៅលើ​ផ្តែ់រ​ទ្វារ​លើ​សសរ​ពេជ្រ​លើ​ហោជាង​លើ​សសរ​ផ្អោប ។
​រឿងរ៉ាវ​ទាំងអស់​ច្រើន​ឆ្លាក់​ទាក់ទង​ទៅ​នឹង​ព្រះ​ឥ​សូរ និង​ព្រះ​វិស្ណុ ។ ក្រៅពីនោះ​នៅក្នុង​តួ​ប្រាសាទ​មាន​តម្កល់ លិង្គព្រះឥសូរ​និង​យោនី​ព្រះ​នាង​ឱ​មា​ក្បាល ​​មក​រ​ទ្វា​របាល​ ​ដែល​សម្រាប់​ការ​គោរពបូជា​របស់​ម​នុស្ស ​នៅក្នុង​សម័យ​មុន ។ តែ​សព្វ​ថៃ្ង​តួ​ប៉ម​កណ្តាល ​គេ​តម្កល់​រូប​ពុទ្ធបដិមា​សមណ​គោត្ត​ម ។ប្រាសាទភ្នំជីសូរ​បែរមុខ​ទៅ​ទិស​ខាងកើត ។
ទិស​ខាងកើត​មាន​ជណ្តើរ​មួយ​ចុះ​ទៅ​ក្រោម​យ៉ាង​ចោត​ខ្ពស់ មាន ៣៩៦​កាំ កសាង​ពី​ថ្ម​បាយក្រៀម ដែល​ប្រៀបបាន​ទៅ​ជណ្តើ​រនៅ​ប្រាសាទអង្គរវត្ត ។ ពេល​ចុះ​ដល់​ក្រោម​មាន​កូន​ប្រាសាទតូច​មួយ​ឈ្មោះ គោ​បុរៈទី​២ ឬ​ប្រាសាទ​សែន​ធ្មល់ ដែល​ស្ថិតនៅ​ចមា​យ​២០០​ម៉ែត្រ​ពី​ប្រាសាទ​ធំ ។​
គោ​បុរៈទី​២​មានន័យ​ថា តម្កល់​ព្រះគោ ។ គោ​នេះ​គឺជា​គោ​ន​ន្ឌិ​ន ជា​យានជំនិះ​របស់​ព្រះ​ឥសូរ​នេះឯង ។ ប្រាសាទ​បន្ត គឺ​គោ​បុរៈទី​១ គឺ​សែន​ភូ​វាំង ហើយ​បន្ត​ទៀត​គឺ​ទន្លេ​អុំ សម្រាប់​មហាក្សត្រ​យាង​ទៅ​អុំទូក​កម្សាន្ត និង​ប្រណាំងទូក ។ បច្ចុប្បន្ន​សម្រាប់​យក​ទឹក​ធ្វើ​កសិកម្ម ។ នៅ​ខាងត្បូង​ប្រាសាទ​មាន​វិហារ​មួយ​សង់​លើ​ខឿន​ប្រាសាទ​ដែលមាន​សិលា​និង​ ពុទ្ធ​បដិមា​១៣​អង្គ ចេតីយ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ ព្រមទាំង​មាន​វល្លិ​តាម​មាត់ទ្វារ​គឺ​រឿង​កូរ​សមុទ្រ​ទឹកដោះ ​។ ព្រះវិហារ​នេះ​ទើប​សាងសង់​ក្រោយ​ប្រាសាទ​ទេ គឺ​សាង​ឡើង​ប្រហែល​ក្នុង​គ្រិស្តសករាជ​១៩៦០ ។
​​ គោបុរៈមើលពីលើកំពូលភ្នំ
​    ​ទាំង​គោ​បុរៈ ទាំង​ប្រាសាទ​ត្រូវ​បាន​ខូចខាត ដោយសារ​ធម្មជាតិ ជនខិលខូច ពិសេស​គឺ​ដោយសារ​សង្គ្រាមជំនាន់ លន់ នល់ និង ប៉ុល ពត ។​
​ នៅលើ​ប្រាសាទភ្នំជីសូរ លោកអ្នក​អាច​ក្រឡេក​មើល​ទៅ​ឃើញ​ភ្នំ​តា​ម៉ៅ ឬ​ភ្នំ​ថ្ម​ដុះ ហើយ​បើ​ក្រឡេក​ទៅ​ខាងកើត​គឺ​ឃើញ​បុរី​ភ្នំ​ដា ​(​ស្រុក​អង្គរបុរី​) ជា​ទឹកដី​កំណរ​កំណើត​ពូជពង្ស​ខ្មែរ​យើង​ពី​បុរាណ ៕

No comments:

Post a Comment