អ្នកស្រាវជ្រាវរកឃើញថានៅបរិវេណអង្គរមានមនុស្សរស់នៅប្រមាណ៧៥ម៉ឺននាក់ក្នុងសម័យអង្គរ
សៀមរាប៖
អ្នកបុរាណវិទូបានធ្វើការស្រាវជ្រាវពីការរស់នៅរបស់ប្រជាជន ក្នុងបរិវេណប្រាសាទអង្គរវត្ត។
ឆ្លងកាត់តាមការកំណាយ និងការស្រាវជ្រាវផ្សេងៗ អ្នកបុរាណវិទូបានសន្មត់ថា
នៅបរិវេណប្រាសាទអង្គរវត្តមានមនុស្សរស់នៅប្រហែល ៧៥ម៉ឺននាក់។
ការរកឃើញថ្មីនេះ ខុសពីការគិតរបស់មនុស្សទូទៅ ដែលធ្លាប់យល់ថា ប្រាសាទអង្គរវត្ត
គឺហ៊ុំព័ទ្ធដោយព្រៃក្រាស់ និងពុំមានមនុស្សរស់នៅ។
សារព័ត៌មានថ្មីៗ សូមលើកយកអត្ថបទរបស់បណ្ឌិត Alison Kyra Carter ដោយនិយាយអំពីអ្នកស្រាវជ្រាវមួយក្រុមសាកល្បងស្វែងយល់ពីជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាជនក្នុងសម័យអង្គរ
ហើយអត្ថបទនេះ ត្រូវបានចុះផ្សាយក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា។
សូមអានអត្ថបទទាំងស្រុងខាងក្រោមនេះ៖
បើយើងនឹកស្រមៃពីអង្គរវត្ត
យើងប្រហែលគិតទៅដល់ប្រាសាទដ៏ល្អត្រកាល ហើយធំសម្បើម
ព័ទ្ធជុំវិញទៅដោយព្រៃក្រាស់។ នៅពេលថ្មីៗនេះ បុរាណវិទូបានឲ្យដឹងថា
ចាប់ពីប្រាសាទអង្គរវត្តបាន សាងសង់ មានដីទួលជាច្រើនព័ទ្ធជុំវិញ
ដីទួលនេះទំនងជាកន្លែងមនុស្សរស់នៅ។ ប្រាសាទអង្គរវត្ត
ជាបេះដូងនៃអាណាចក្រអង្គរលាតសន្ធឹងលើផ្ទៃដី១០០០គ.ម២
ហើយប្រហែលមានមនុស្សរស់នៅដល់ ទៅ ៧៥០.០០០នាក់។ គម្រោងមហាអង្គរ GAP (Great Angkor Project) បានចោទសួរថា
តើ ប្រជាជនសម័យអង្គររស់នៅកន្លែងណា?។ គម្រោងនេះ
ជាកម្មវិធីស្រាវជ្រាវរួមរបស់សាកលវិទ្យាល័យស៊ីដនី ដឹកនាំដោយបណ្ឌិត Roland
Fletcher និងអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា។
ដើម្បីចាប់ផ្តើមយល់ដឹងពីជីវិតរបស់មនុស្សសាមញ្ញនៅសម័យអង្គរ
បុរាណវិទូបានជីកដីរក សម្ភារប្រើប្រាស់ក្នុងផ្ទះរបស់ប្រជាជនជំនាន់នោះ។
តាមរយៈកំណាយនៃកន្លែងរស់នៅរបស់គេ យើង
អាចយល់ដឹងពីទម្លាប់ក្នុងការរស់នៅរបស់គេក្នុងអតីតកាល។ ការងារនេះអាចផ្តល់ព័ត៌មានបន្ថែម
ស្តីពីភាពខុសគ្នារវាងគ្រួសារ សហគមន៍ និងកន្លែងរស់នៅផ្សេងៗ
ព្រមទាំងរវាងអ្នកមានវណ្ណៈខ្ពស់ និងមនុស្សសាមញ្ញ ដូច្នេះ
យើងអាចចាប់ផ្តើមយល់ដឹងពីសង្គមនៅសម័យអង្គរពីថ្នាក់ក្រោមដល់ថ្នាក់លើ។
ការសិក្សាបុរាណវិទ្យានៅសម័យអង្គរបានផ្តោតដំបូងទៅលើប្រាសាទដ៏ស្កឹមស្កៃដែលមានសិលាចារឹកប្រាប់យើងអំពីអាទិទេព
ស្តេច និងវីរជន។ យើងមានព័ត៌មានតិចតួចពីជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់
មនុស្សសាមញ្ញនៅសម័យអង្គរ។ នៅក្នុងឆ្នាំ១២៩៦ បេសកជនចិនម្នាក់ឈ្មោះ ជីវ
តាក្វាន់បានមក ទស្សនាក្រុងអង្គរ ហើយបានរៀបរាប់អំពីអ្វីដែលលោកបានឃើញ។
លោកបានសរសេរថា មនុស្សក្នុង
វណ្ណៈខ្ពស់រស់នៅក្នុងផ្ទះធំដែលមានដំបូលប្រក់ក្បឿង
ហើយមនុស្សសាមញ្ញរស់នៅក្នុងផ្ទះតូចដំបូល ប្រក់ស្បូវ។
នេះគឺជាភស្តុតាងជាក់ស្តែងតែមួយគត់ស្តីពីគេហដ្ឋានសម័យអង្គរ។
តែយើងក៏បានដឹងពីការ
រស់នៅជំនាន់អង្គរតាមរយៈរូបចម្លាក់នៅប្រាសាទបាយ័នដែលបានបង្ហាញពីគេហដ្ឋាន
និងជីវិតរស់នៅ ប្រចាំថ្ងៃជំនាន់នោះ។ ក្រៅពីនេះ មានបុរាណវិទូបារាំង
និងខ្មែរមួយក្រុមបានធ្វើកំណាយស្រាវជ្រាវអំពី ផ្ទះសម្បែងនៅតំបន់ក្រៅបរិវេណអង្គរ
ឯចំណែកការសិក្សាពីកន្លែងរស់នៅនៅតំបន់កណ្តាលអង្គរដែលជាទីប្រមូលផ្តុំនៃប្រាសាទ
ហើយមានមនុស្សរស់នៅច្រើន យើងមានព័ត៌មានតិចតួចណាស់។
ក្នុងការសិក្សាច្រើនលើករបស់គម្រោងGAP លោកស្រីបណ្ឌិត Miriam Stark បានធ្វើ កំណាយនៅក្នុងបរិវេណប្រាសាទដូចជា អង្គរវត្ត
ដើម្បីរកភស្តុតាងនៃលំនៅដ្ឋានរបស់ប្រជាជន ព្រោះ សិលាចារិកបានបញ្ជាក់ថា
មានមនុស្សមួយចំនួនរស់នៅជុំវិញប្រាសាទ ឧទាហរណ៍ សិលាចារិកនៅ ប្រាសាទតាព្រហ្ម
បានរៀបរាប់អំពីមនុស្សដែលមានទំនាក់ទំនងនឹងប្រាសាទ ដែលគេប៉ាន់ស្មានថាមាន
ចំនួនប្រហែល២០០០នាក់ រស់នៅក្នុងកំពែងប្រាសាទ។
នៅឆ្នាំ២០១២
ការស្រាវជ្រាវលើប្រធានបទនេះបានទទួលជំនួយពីបច្ចេកទេសថ្មី LiDAR ដែល ប្រើកាំរស្មី Laser អាចមើលធ្លុះគម្របព្រៃ
ដូច្នេះអាចមើលឃើញរចនាសម្ព័ន្ធលើដីដែលរុក្ខជាតិបាន គ្របដណ្តប់។
ក្នុងករណីប្រាសាទអង្គរវត្ត LiDAR បានបង្ហាញឲ្យឃើញនៅជុំវិញប្រាសាទនូវដីទួល
និង
ដីទំនាបជាប់ៗគ្នារៀបរយជាក្រឡាចក្រត្រង្គតាមខ្សែបន្ទាត់ស្របទៅទិសទាំងបួន។
ក្នុងឆ្នាំ២០១០ និង២០១៣ គម្រោងGAP បានសិក្សាលើដីទួលទាំងនេះដោយបានកាយរណ្តៅ
តូចៗទំហំ ១មx២ម
ក្នុងកន្លែងជាច្រើនជុំវិញអង្គរវត្ត។
ការស្រាវជ្រាវនេះបានបង្ហាញភស្តុតាងបញ្ជាក់ថា
ដីទួលជាទីកន្លែងដែលមនុស្សរស់នៅ។
បច្ចេកទេសធ្យូងវិទ្យុសកម្មបានបង្ហាញថាដីទួលទាំងនោះត្រូវ
បានរៀបចំសម្រាប់រស់នៅពី ស.វ.ទី១០ ដល់ ស.វ.ទី១៣។
ការស្រាវជ្រាវរបស់យើងក៏បានបញ្ជាក់ បន្ថែមថា
នៅលើដីទួលទាំងនោះមានមនុស្សរស់នៅក្រោយសម័យអង្គរពីស.វ.ទី១៥
ដល់ស.វ.ទី១៧។
លទ្ធផលទាំងនេះបានធ្វើឲ្យយើងមានការរំភើបចិត្ត
តែកំណាយតូចៗបន្ទាប់មកបានបំផុស សំណួរយ៉ាងច្រើន។ ក្នុងខែមិថុនា និងកក្កដា
២០១៥ ក្រោយពីបានទទួលជំនួយរបស់អង្គការ National
Geographic ខ្ញុំបានរៀបចំក្រុមស្រាវជ្រាវតំណាងដោយសាកលវិទ្យាល័យស៊ីដនី
និងអាជ្ញាធរអប្សរា(លោក ឆាយ រចនា)
ដើម្បីពង្រីកកំណាយលើដីទួលតែមួយស្ថិតក្នុងកំពែងអង្គរវត្ត។
ចំណុចដែលត្រូវស្រាវជ្រាវមានដូចតទៅ៖
១.យើងចង់ដឹងថា តើពិតជាមានប្រជាជនរស់នៅលើដីទួលមែន
ឬទេ? រណ្តៅតូចៗដែលយើង
បានជីកបានផ្តល់ចម្លើយវិជ្ជមានលើសំណួរនេះ។ យើងសង្ឃឹមថា កំណាយទំហំធំ
អាចឲ្យយើងរកឃើញសំណល់នៃបំណែកផ្ទះ និងភស្តុតាងផ្សេងទៀតនៃការរស់នៅលើដីទួលនេះ។
២.យើងចង់ដឹងថា តើមនុស្សសាមញ្ញបានរស់នៅលើដីទួលនេះ
ឬទេ? យើងជឿថារឿងនេះ ទំនងជាពិត
ពីព្រោះដីទួលនោះមានទំហំតូចដែលអាចឲ្យគេគិតថាផ្ទះក៏តូចដែរ។
ការរកឃើញភស្តុតាង ពីសំណង់ផ្ទះ និងប្រភេទនៃរបស់ប្រើប្រាស់ដោយគ្រួសារ
នឹងធ្វើឲ្យយើងយល់កាន់តែច្បាស់នូវសម្ភារផ្សេងៗដែលគេបានប្រើប្រាស់។
៣.យើងចង់ដឹងថា តើដីទួលនោះអាចបានប្រើប្រាស់ជាយូរអង្វែងហើយច្រើនដង
ឫទេ? ។
ក្នុងឳកាស
យើងចុះទៅស្រាវជ្រាវនៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១៥ យើងបានជីកលើដីទួលដែល បានពិព័ណ៌នាខាងលើនូវរណ្តៅចំនួន២២
លើផ្ទៃដីសរុប៤១ម២ ។ លទ្ធផល៖ ថ្វីបើយើងមិនបានរក ឃើញទម្រង់ផ្ទះទាំងមូល
យើងបានប្រទះឃើញនូវស្នាមជើងសរសរដែល គេអាចចាត់ទុកថាជា ចំណែកមួយនៃផ្ទះ។
យើងក៏បានរកឃើញដែរ៖
១.ផ្ទាំងថ្មភក់ជាច្រើន៖ យើងជឿថាអ្នកដែលរស់នៅក្នុងតំបន់អង្គរវត្តប្រហែលជាយកថ្មភក់នេះ
ដែលសល់ពីការសាងសង់អង្គរវត្តមកប្រើ តែយើងមិនទាន់ដឹងច្បាស់ថា
គេយកថ្មទាំងនោះមកប្រើធ្វើអ្វី។ យើងគិតថា
ប្រហែលគេយកវាទៅក្រាលជាផ្លូវ ឬក្រាលនៅក្រោមផ្ទះ ឫក្រាលជុំវិញផ្ទះ។
២.ភស្តុតាងនៃសកម្មភាពក្នុងគ្រួសារទាក់ទងនឹងការដាំស្លរ។
នៅត្រង់ផ្នែកមួយនៃដីទួល យើង បានរកឃើញឥដ្ឋ និងដីឥដ្ឋដុត ព្រមទាំង៖
- ធ្យូង
និងបំណែកចង្ក្រាន្តដែលជាភស្តុតាងនៃការប្រើភ្លើង
សម្រាប់ដាំស្លរនៅសម័យអង្គរ
- កុលាលភាជន៍ ភាគច្រើនជាកុលាលភាជន៍ប្រភេទផុយ
ហើយមានខ្លះមានស្នាមនៃការឆេះពី
ក្រៅដែលអាចបណ្តាលមកពីការដាក់ដាំស្លរនៅលើភ្លើង។
មានបំណែកក្រឡជំនាន់អង្គរដែលមាន ស្រទាប់រលោងពណ៌បៃតង ឬពណ៌ត្នោត
ព្រមទាំងភាជន៍នាំចូលពីប្រទេសចិន។ យើងក៏បានរកឃើញ ខួចដែលនៅរូបរាងទាំងមូលចំនួនមួយ
នៅទីតាំងដែលយើងសន្និដ្ឋានថាជាលំនៅដ្ឋាន។
- ក្រៅពីភាជន៍អ្នកជំនាញផ្នែករុក្ខជាតិ
គឺលោកស្រី Cristina Castillo បានស្រាវជ្រាវរកឃើញ
គ្រាប់ស្រូវ បំណែកសំបកក្រូច គ្រាប់រុក្ខជាតិក្នុងអំបូរខ្ញី
ព្រមទាំងសំណល់រុក្ខជាតិខ្លះដែលគេបានប្រើ ប្រាស់ធ្វើជាឱសថ។
ការងារនេះចាប់ផ្តើមអោយយើងស្វែងយល់អំពីរុក្ខជាតិ ផ្លែឈើ និងបន្លែដែល
មនុស្សរស់នៅលើដីទួលនោះប្រហែលជាបានបរិភោគ និងបានប្រើប្រាស់។
ក្រៅពីនេះ យើងបានជីករណ្តៅនៅលើដីទំនាប៖
ថ្វីបើគេសង្ស័យថាទីនេះជាស្រះទឹក អ្នកជំនាញ
ធរណីសាស្ត្ររបស់យើងបានរកឃើញថា ទីនេះមានទឹកដក់តែនៅរដូវភ្លៀងទេ។ ដូច្នេះ
មិនអាចដើរតួនាទីជាស្រះផ្តល់ទឹកខួបប្រាំងខួបវស្សាឡើយ។
ការងារទាំងនេះត្រូវបន្តដើម្បីឆ្លើយតបនឹងសំនួរជាច្រើនដែលនៅសេសសល់
ដូច្នេះយើងសង្ឃឹមថា អាចបន្តការស្រាវជ្រាវរកភស្តុតាងទាក់ទងនឹងជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់មនុស្សនៅសម័យអង្គរ។
ជាការសន្និដ្ឋាន
យើងយល់ឃើញថាការស្រាវជ្រាវមិនត្រូវផ្តោតតែលើប្រាសាទទេ ត្រូវផ្តោតផង
ដែរទៅលើជីវភាពរស់នៅ និងសមិទ្ធផលនៃប្រជាជនសម័យអង្គរ៕
No comments:
Post a Comment